Bông súng mắm kho, một đặc sản của miền sông nước Tây Nam bộ, là sản vật mà thiên nhiên đã ban tặng cho vùng đất này, để làm nên nét văn hóa riêng của các vùng miền trên cả nước.


"Muốn ăn bông súng mắm kho/ Thì vô Đồng Tháp ăn cho đã thèm". Nói đến mắm kho bông súng thì địa danh Đồng Tháp đã đi vào ca dao tục ngữ để chỉ đặc sản của vùng Đồng Tháp Mười này.

Món ăn rất đơn sơ, bình dị và dân dã nhưng nó hội tụ tất cả tinh túy của hương đồng gió nội để làm nên một món ăn mà khi một ai đến vùng Đồng Tháp Mười được nếm thử nó phải xuýt xoa, trầm trồ.


Mùa nước về bông súng trắng lên nhanh trắng đồng. Tuy không hương sắc nhưng màu trắng cũng làm dịu mát ánh nắng trưa hè, khiến con người có cảm giác nhẹ nhàng thư thái. Bông súng thiên nhiên ưu đãi cho con người sống nơi ngọn cỏ nội đồng, nơi nào có nước là có bông súng. Củ bông súng ăn vừa bùi vừa béo, bông, thân, lá non chẳng kén miệng người Đồng Tháp.

Bông súng nhổ về để nguyên cọng rửa sạch tước vỏ bên ngoài, ngắt mỗi cọng độ dài chừng hai gang tay để trong rổ cho ráo nước. Mắm kho phải là mắm cá sặc đồng nhận trong hũ mắm bằng sành trên gài nhánh cây ổi tươi có lót mo cau, dỡ ra có màu đỏ thẫm thơm lừng mới ngon. Món mắm ấy kho bông súng đã ngon, ăn sống cùng cơm nguội càng "vét nồi".

Tuy đơn giản, dễ làm nhưng nếu không biết cách chế biến thì món mắm ăn sẽ không được ngon. Mắm lấy ra cho vào trong nồi nấu xâm xấp nước cho rã ra rồi lược bỏ xác. Nếu nấu chung với nước dừa thì càng ngon, nước dùng sẽ thơm và đậm đà hơn.

Nấu mắm là một quá trình cũng rất công phu và khéo léo. Khi nồi mắm sôi, người nấu phải lược bỏ xương, lấy nước. Nước đầu để riêng, nước nhì, nước ba bắc nồi nấu lại thêm muối, bột ngọt, gia giảm thêm ít ớt, sả, hai loại gia vị không thể thiếu khi kho mắm.


Nồi mắm kho càng thơm ngon và đậm đà hương vị hơn khi có thịt ba rọi hay còn gọi là thịt ba chỉ đi kèm. Mỡ trong thịt tươm ra hòa quyện vào nồi mắm, làm cho nước dùng thơm và béo. Ngoài ra chúng ta còn có thể cho thêm vào nồi mắm những phụ liệu khác là cá rô đồng, cá lóc hay tép đất càng ngon. Khi nồi mắm sôi vài dạo, trút mắm nước nhứt vào cho sôi bùng, hớt bọt rồi nhắc xuống. Khi nấu, chúng ta có thể cho cà chua vào, nước dùng sẽ thanh hơn và chua nhẹ, rất dễ ăn.

Mắm kho phải ăn lúc còn nóng thì mới ngon. Hương thơm của mắm ngào ngạt làm cho chúng ta không khỏi nuốt nước miếng cùng cảm giác thèm thuồng hiện rõ ra trên gương mặt. Ăn mắm kho, ngoài bông súng thì chúng ta có thể ăn với các loại rau ghém khác tùy theo sở thích của từng người. Cái giòn giòn của bông súng, mùi thơm của mắm, béo béo của thịt ba rọi, giòn giòn, ngòn ngọt của tép đồng và mùi the the của sả, cay cay của ớt làm thành một món ăn dân dã, bình dân mà tuyệt vời. Món ăn đơn sơ ít tốn kém, ai nấu cũng được, vừa bổ vừa ngon và đậm đà hương đồng gió nội.


Các bạn thấy đấy, người Đồng Tháp hiền hòa chân chất, hiếu khách như thế nào thì món ăn của họ chế biến cũng dân dã như chính con người họ vậy. Món mắm kho bông súng đã từng làm nức lòng bao du khách khi một lần dừng chân ở nơi đây. Món ăn tuy đơn sơ, dân dã nhưng đó cũng chính là cái hồn của người dân Đồng Tháp Mười thật phóng khoáng.