Ốc gạo là một món ăn quen thuộc của người Nam bộ, có nhiều nơi ở vùng sông nước Cửu Long như Cần Thơ, Sa Đéc, Mỹ Tho... Tuy vậy, nói đến con ốc gạo ngon nhất, béo nhất, thơm và giòn nhất là con ốc gạo ở khúc sông Cổ Chiên đoạn chảy qua cồn Phú Đa, thuộc xã Vĩnh Bình, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre.


Những người cao tuổi vùng này nhớ lại rằng con ốc gạo đã có mặt ở xứ sở này từ những năm 1950 – 1960, khi cồn Phú Đa vừa nhú lên khỏi mặt sông. Thời đó, con người nơi đây còn vất vả, gạo không đủ ăn. Con ốc gạo xuất hiện nơi này như là quà tặng quý báu của trời đất dành cho người dân cần cù lam lũ. Người dân cào ốc chế biến những món ăn quê ngon miệng, dùng để đãi khách, hoặc ra chợ đổi gạo ăn, nên gọi tên con ốc này là ốc gạo.


Ốc gạo xứ này sống ở đáy sông, ăn phù sa nên thơm mùi phù sa và béo ngậy. Vỏ ốc xanh mỏng, bên trong thịt đầy và trắng thơm. Con ốc tuy nhỏ nhưng thơm béo, giòn giòn, đã ăn rồi thì không dừng lại được.

Canh chua bông so đũa đậm đà hương vị Nam Bộ

Năm 1965, ốc gạo sinh sôi nhiều vô kể. Do không hiểu hết cách bảo tồn, phát triển, người dân khai thác tùy tiện, hủy hoại môi trường sống của loài sản vật này nên con ốc gạo đột nhiên giận, rời cồn Phú Đa và bỏ đi. Tuy vậy, may mắn làm sao, một vài năm sau đó, con ốc gạo nhớ xứ sở xưa nên lại tìm đường quay về, tiếp tục sinh sôi phát triển ở vùng này. Chính quyền địa phương đã nhanh chóng phối hợp với người dân đưa ra nhiều biện pháp giữ gìn, bảo vệ môi trường cho con ốc phát triển, và tạo nên thương hiệu ốc gạo Phú Đa cho đến hôm nay.


Con ốc gạo ngon nhất là vào tháng 5. Lúc đó, ốc gạo béo tròn, thịt đầy đặn, ăn đến đâu thấm đầu lưỡi đến đấy, ngon không cưỡng được. Ngoài luộc xả chấm mấm gừng là cách ăn giản dị thông thường nhất, người Vĩnh Bình còn chế biến bánh xèo nhân ốc gạo, hay gỏi cuốn ốc gạo, gỏi ốc gạo.. ăn ngon không thể nào quên..

Đặc sản có một không hai tại miền Tây

Tháng 5, khi những cơn mưa mát lành bắt đầu tưới mát vườn cây, ruộng đồng, là lúc cây trái vùng Chợ Lách nhiều và tươi ngon vô kể. Làm một chuyến đi ngắn ngày đến xứ này, ăn trái cây tươi, ngồi bên mé sông khều con ốc gạo chấm với mắm gừng cay cay nơi đầu lưỡi, nghe mấy điệu đờn ca tài tử, hưởng gió sông thổi lên mát rượi, chính là lúc tìm về cảm giác thư thái, yên bình của chốn miệt vườn không dễ gì quên...